تحقیق درباره ماش سبز ، ماش سیاه

ماش سبز ، ماش سیاه
ماش سبز ( Vigna radiate )
1- مقدمه
به این گیاه در فارسی ماش سبز و یا ماش می گویند و در انگلیسی آن را Green gram ، mung bean و یا golden gram می گویند . نام علمی قدیمی آن نیز Phaseolus aureus بوده است .

این گیاه بطور وسیعی در هندوستان وبرمه کاشته می شود . بومی هندوستان است اما در چین ، ایران ، ژاپن ، امریکا ، سریلانکا ، ویتنام و تا حد کمی در بعضی از قسمتهای افریقا می روید . سطح زیر کشت آن در دنیا حدود 5/2 میلیون هکتار است و سالانه 8/0 میلیون تن دانه تولیدمی کند . دانه ماش از نظر مواد پروتئینی غنی است و در مقایسه با گونه های آمریکایی قابل هضم و خوشمزه تر است . دانه های آن را بصورت پخته در تهیه سوپ ، برنج ، آبگوشت و غیره مصرف می کنند . جوانه های سبز شده ی آن سرشار از ویتامین “ث” است و در تهیه انواع سالاد و غذاهای در چین هواداران بسیاری دارد . ماش همچنین علوفه ی خوش خوراکی برای دامها است و بخوبی سیلو می شود .

کشت آن به عنوان کود سبز جهت تقویت زمین معمول است .

2- خصوصیات مرفولوژیکی
ماش گیاهی است یکساله به شکل بوته ای یا بالا رونده ، ریشه های آن مستقیم و قدری منشعب هستند . ساقه ها راست ، ظریف ، منشعب ، کرکدار ، به رنگ سبز روشن و به ارتفاع 45 تا 90 سانتیمتر می باشند . گل آذین آن بصورت خوشه و گلهای آن که به رنگ لیمویی زرد می باشند بر روی دمگل بلندی قرار گرفته اند .

غلافهای آن باریک ، استوانه ای و کمی کرکدار بوده که قبل از رسیدن سبز روشن یا سبز تیره و به هنگام رسیدن ، سبز مایل به قهوه ای یا سیاه رنگ می شود . در هربوته 2 تا 8 غلاف و در هر غلاف 10 تا 20 بذر به رنگ سبز ، طلایی ، قهوه ای و سیاه دیده می شوند . وزن هزار دانه ی آن 20 تا 40 گرم است .

3- خصوصیات اکولوژیکی
ماش گیاهی است گرمسیری که معمولاً در دمای بالاتر از 16 درجه سانتیگراد رشد می کند و در دمای کمتر از 1- درجه از بین می رود . این گیاه تابستانه بوده و دارای نیاز حرارتی زیادی است . انواع پاکوتاه ماش نسبت به انواع پابلند آن به درجه حرارت کمتری نیاز دارد . در جه حرارت لازم برای جوانه زدن آن 8 درجه ی سانتیگراد است و چنانچه در طول رشد دما کمتر از 12 درجه باشد بخوبی رشد نمی کند . مجموعه درجه حرارت لازم برای ارقام دیر رس آن 2300 الی 2400 ، ارقام متوسط رس 1800 تا 2000 و ارقام زودرس 1600 تا 1800 درجه سانتیگراد متغیر است .

در مناطق خشک نیمه گرمسیری و گرمسیر ( افغانستان ، ایران ، جمهوری آسیای مرکزی شوروی ) فقط تحت شرایط آبی محصول می دهد . در مناطق مرطوب گرمسیری هندوستان ماش هم در فصل مرطوب و هم در فصل خشک کاشته می شود . در فصل مرطوب نیازی به آبیاری آن نیست اما در فصل خشک تا 5 بار آن را آبیاری ( 2000 تا 4500 متر مکعب در هکتار ) می کنند . این گیاه به خشکی مقاوم بوده و به ماندابی حساس است .

ماش گیاهی است روز کوتاه اما تعداد کمی از واریته های آن به طول روز بی تفاوت هستند . معمولاً آن را 3 ماه بعد از کاشت برداشت می کنند . در مناطق گرمسیری اغلب آن را بصورت در هم با سایر غلات می کارند .

4- عملیات زراعی
ماش را در انواع خاکها می کارند ولی در اراضی سبک و غنی از مواد آلی یا خاکهای شنی رسی عملکرد آن بیشتر است . به خاکهای بیش از حد مرطوب حساس بوده و در خاکهای گرم و خشک محصول خوبی تولید می کنند . این گیاه به ازت و فسفر واکنش نشان می دهد . جدول زیر نتیجه مطالعات اثر مقادیر متفاوت ازت و فسفر بر خصوصیات مختلف ماش است .

تیمار (kg/ha)تعداد غلاف در گیاهتعداد بذر در غلافوزن هزار دانه07/116/94/23ازت 106/134/109/24209/159/109/24309/111/105/2603/103/97/23206/121/104/25403/144/1026609/15118/26
افزایش ازت تا 20 کیلوگرم در هکتار محصول گیاه را افزایش می دهد حال آنکه افزایش فسفر از 0 تا 60 کیلوگرم در هکتار محصول دانه را افزایش داده است .
چون ماش گیاهی است تابستانه و وجینی لذا باید در پاییز سال قبل برای کاشت آن زمین را به عمق 25 تا 30 سانتیمتر شخم زد و اگر کود دامی لازم باشد باید همراه این شخم به زمین داد .

در بهار سال بعد به عمق 10 تا 20 سانتیمتر شخمی متوسط زده می شود . معمولاً بذرهای آن را به سه روش دستپاش ، کپه ای و خطی کشت می کنند . مقدار بذر لازم بسته به جنس خاک ، روش کاشت و اندازه ی بذر متفاوت بوده و معمولاً بین 30 تا 40 کیلوگرم بذر مصرف می کنند .

در ایران این گیاه پس از برداشت جو یا گندم کاشته می شود و در پاییز هنگامیکه دانه های آن سفت و غلافهای آن زرد یا سیاه شدند محصول آن را در چند نوبت برداشت می کنند . مقدار عملکرد آن از 400 تا 700 کیلوگرم در هکتار متفاوت بوده و تا 1500 کیلوگرم در هکتار می توان از آن محصول گرفت .

ارقام ماش در ایران :
1- ماش گوهر : به رنگ سبز روشن و قلوه ای شکل ، وزن 1000 دانه 25 گرم ، تا حدودی مقاوم به امراض ، طول مدت رشد 75 روز .
2- ماش پرتو : به رنگ سبز تیره و گرد ، مقاوم به امراض ، وزن 1000 دانه 40 گرم ، طول مدت رشد 73 روز .
3- ماش مهر : به رنگ سبز روشن و استوانه ای شکل ، مقاوم به امراض ، وزن هزار دانه 48 گرم ، طول مدت رشد 80 روز .
5-مبارزه با آفات ، بیماری ها و علفهای هرز

بیماریها :
1. بیماری مرگ گیاهچه ی ماش : قارچ را یزوکتینا باعث پوسیدگی بذر و مرگ گیاهچه می شود لذا بذرها را با قارچکشهای مناسب مثل تتراکلروتیابندازول به نسبت 2 گرم برای هر کیلوگرم بذر استفاده می کنند .
2. بیماری ویروسی موزائیک ماش : این ویروس باعث لک و پیس شدن ، پیچیدگی و بدشکلی برگها و ضعف بوته می شود . این ویروس از راه بذر منتقل شده و عامل انتشار آن شته ها هستند .
3. بیماری ویروسی موزائیک یونجه : لکه های زرد رنگی برروی ماش بوجود می آید . عامل انتقال آن از روی یونجه به ماش ، شته ها هستند .
آفات عمده و علفهای هرز این گیاه مشابه دیگر حبوبات است.