پاورپوینت اخلاق در پژوهش های بالینی به بررسی اصول و ملاحظات اخلاقی در انجام تحقیقات پزشکی می پردازد. این ارائه شامل معرفی کدهای اخلاقی، ضرورت کسب رضایت آگاهانه، احترام به حقوق آزمودنی‌ها، و موارد منع و محدودیت در تحقیقات بالینی است.
مقدمه:
پژوهشهای بالینی نقش مهمی در پیشرفت علم پزشکی و بهبود درمان‌های پزشکی ایفا می‌کنند. اما این تحقیقات باید با رعایت اصول اخلاقی و حقوق انسانی همراه باشند تا از هرگونه سوءاستفاده و آسیب به آزمودنی‌ها جلوگیری شود. اخلاق در پژوهشهای بالینی به مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و قوانین اشاره دارد که محققان باید در انجام تحقیقات خود رعایت کنند. این دستورالعمل‌ها به منظور حفظ کرامت انسانی، امنیت و سلامت آزمودنی‌ها تدوین شده‌اند.
یکی از مهمترین اصول اخلاقی در پژوهشهای بالینی، کسب رضایت آگاهانه از آزمودنی‌ها است. رضایت آگاهانه به این معنا است که آزمودنی‌ها باید به طور کامل و واضح از هدف، روش‌ها، مزایا و خطرات احتمالی تحقیق مطلع شوند و با اراده آزاد و بدون هرگونه اجبار، تهدید یا تطمیع به شرکت در تحقیق رضایت دهند. این فرآیند باید به صورت مستند و کتبی انجام شود و محقق موظف است به تمام سوالات آزمودنی‌ها پاسخ دهد و نگرانی‌های آن‌ها را برطرف کند.
علاوه بر رضایت آگاهانه، محققان باید به حفظ حریم خصوصی و محرمانگی اطلاعات آزمودنی‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند. اطلاعات شخصی و نتایج تحقیقات باید به گونه‌ای نگهداری شود که از دسترسی غیرمجاز و سوءاستفاده‌های احتمالی محافظت شود. همچنین، محققان باید در تمامی مراحل تحقیق از اصول امانتداری و صداقت پیروی کنند و هرگونه تغییر یا دستکاری در داده‌ها و نتایج تحقیق را به شدت اجتناب کنند.
رعایت اصول اخلاقی در پژوهشهای بالینی نه تنها به حفظ حقوق و کرامت انسانی آزمودنی‌ها کمک می‌کند، بلکه اعتماد عمومی به پژوهشهای علمی را نیز افزایش می‌دهد. از این رو، تدوین و اجرای کدهای اخلاقی در تحقیقات پزشکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید به عنوان یک جزء جدایی‌ناپذیر از فرآیند پژوهش مورد توجه قرار گیرد. این پاورپوینت به بررسی جامع این اصول و ارائه راهنمایی‌های لازم برای محققان در جهت انجام تحقیقات اخلاق‌مدار می‌پردازد.
آزمایش تاسکیجی
تاسکیگی (Tuskegee) روستایی دورافتاده در ایالت آلابامای آمریکاست. شهرت این روستا به خاطر آزمایشی است که بین سال‌های ۱۹۳۲ تا ۱۹۷۲ روی ۴۰۰ بیمار مبتلا به سیفلیس انجام شد. بیشتر این افراد بی‌سواد و رعیت بودند و البته همه‌ی آن‌ها سیاه‌پوست بودند.
هدف آزمایش بررسی چگونگی گسترش سیفلیس در بدن بود. به این ۴۰۰ نفر در مورد بیماری و روش آزمایش هیچ چیز گفته نشد. تا سال ۱۹۴۷، پنی‌سیلین به‌عنوان درمان قطعی سیفلیس شناخته شده بود. ولی پزشکان تصمیم گرفتند به این افراد چیزی نگویند و همچنان پیشرفت بیماری را زیر نظر بگیرند.
حتی به آن‌ها اجازه داده نشد که به مراکز درمانی مراجعه کنند. آزمایش تا سال ۱۹۷۲ ادامه پیدا کرد و آن چه که باعث توقف آن شد یک خبر جنجالی در یک روزنامه بود. رسوایی ناشی از این خبر باعث شد آزمایش متوقف شود.
نتیجه؟
۲۸ نفر از آن مردان در طول آزمایش از سیفلیس مردند. ۱۰۰ نفر از سایر بیماری‌های مرتبط با آن مردند. ۴۰ نفر از همسران این مردان آلوده شدند و ۱۹ بچه با سیفلیس مادرزادی به دنیا آمدند. در سال ۱۹۹۷، بیل کلینتون از ۸ بازمانده‌ی این آزمایش به دلیل رفتار غیر اخلاقی دولت آمریکا عذرخواهی کرد.
دکتر کریستیان بارنارد پزشک اهل آفریقای جنوبی بود که اولین پیوند قلب را انجام داد. او چندین بار هم قلب میمون را به انسان پیوند زد. در یک مورد پیوند قلب یک بابون (نوعی میمون بزرگ) به یک دختر جوان در سال ۱۹۷۷انجام شد. آن دختر ۳ ساعت پس از پیوند مرد. یک عکس از آن زمان باقی مانده است.آن عکس دکتر بارنارد را نشان می‌داد که قلب میمون را در دست داشت و جسد میمون که روی تخت جراحی بود.
گزارش شده که در هنگام عمل صدای جیغ و ناله های میمون در کل بخش جراحی شنیده شده بود. علت این بود که دکتر بارنارد نمی‌خواست با تزریق ماده‌ی بی‌حسی، قلب میمون به مواد شیمیایی آلوده شود. پس بدون هر گونه بی‌حسی سینه‌ی میمون را شکافته بود. خود بارنارد می‌گوید که بعدها با دیدن افسردگی جفت یکی از میمون‌هایی که در پیوند اعضا کشته شده بود، این نوع عمل را کنار گذاشت.
اخلاق در پژوهش های پزشکی
مسئله ترویج و تقویت اخلاق بویژه در رشته پزشکی به صورت جدی ازسوی وزارت بهداشت در سال 1370 مطرح شد و طرح نگارش کدهای اخلاقی مورد توجه قرار گرفت.
تدوین کدهای اخلاق در پژوهش پزشکی
- افزایش کاربردی تحقیقات جدید آموزشی و پژوهشی
- اصلاح برنامه های پژوهشی در راستای ارتقاء بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر پایه تحقیقات
- اصلاح سیاست ها و روشهای اجرایی جهت افزایش اعتبار پژوهشهای پزشکی
- سامان دهی تحقیقات کاربردی و پایه در زمینه طب سنتی
- ترویج اخلاق در پروژه های تحقیقاتی
- آموزش مناسب اصول اخلاق پژوهش برای رشته های مختلف علمی
- اصلاح روش های اجرایی تحقیقات دانشگاهی و سازمانها
- گسترش ارتباطات بین المللی در عرصه اخلاق پزشکی و پژوهش
- برقراری، هماهنگی و نظارت بر سیستم های اطلاعاتی و تأکیـد بر یکپارچگی نظام در اطلاع رسانی داخلی و خارجی
- ارتقای دانش و تقویت نیروهای متخصص در زمینه اخلاق پزشکی
- تدریس اخلاق و پژوهش در برنامه های آموزش مداوم و کتب خودآموزی
حقوق و اخلاق
حقوق عبارت است از مجموع مقرراتی که بر افراد یک جامعه در زمان معینی حکومت می کنند
پیوسته افراد بشر باهم زندگی کرده اند و جامعه و فرد لازم و ملزوم یکدیگر بوده اند. از طرفی هم خواسته های انسانها باهم شباهت دارند و لذا قهر و نزاع و خصومت برای جلب منافع بیشتر و تأمین زندگی بهتر صورت می گیرد.
اخلاق دارای چندین بحث است که یکی از مهمترین آن حقوق است. رعایت اخلاق بویژه در حین انجام کارهای تحقیقاتی واجب بوده و اصولی دارد که پژوهشگر لازم است آنرا پیاده نماید، حال چنانچه محقق دچار لغزش و خطایی سهوی شد مطابق بند و تبصره هایی که در آیین نامه کمیته اخلاقی وجود دارد محاکمه شده و عدالت را اجراء می کنند.
اخلاق پزشکی و اصول آن
اخلاق به منزله آیین نامه ای است که انسان موظف است به لحاظ انسان بودن آن را رعایت کند، چرا که انسان برای بازگشت به کرامت واقعی و حقیقی خود به اخلاق نیازمند شده است.
اخلاق پژوهشگری تابعی از اخلاق حاکم بر جامعه است و هر جامعه ای اصول اخلاقی خاص خود را دارد. برخی از این اصول تقریباً جهان شمول اند و در تمام جوامع انسانی رعایت میشوند اما مسأله مهم این است که اصول اخلاقی در حوزه های مختلف مذهبی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره چگونه تعریف میشود.
معمولاً اصول مربوط به پژوهش در هر رشته ای به وسیله متخصصین همان رشته تدوین و تصریح میشود و کسی که وارد این نظام شود و در آن به تولید و ترویج دانش علمی اشتغال می یابد خود را با این موازین منطبق می سازد. در نتیجه فرد باید در فرایند تحقیق، صراحت و صداقت داشته باشد و تعصبات و پیش داوریها را کنار گذارد از منطق و استدلال و تجربه پیروی کند
حد و مرز: در حوزه پژوهش که حیطه وسیعی از علوم مختلف را در برمی گیرد روشن نیست که اخلاق پژوهشگری چه حد و مرزی دارد و چگونه تبیین میشود به همین سبب نادیده گرفتن و اختلاف حد و مرز اخلاقی در بسیاری از کارهای پژوهشی به چشم می آید که اکثراً بدون تعمد و صرفاً به سبب بی اطلاعی از اخلاق پژوهشگری صورت می پذیرد.
در حوزه های پژوهشی محقق باید بکوشد تا خود را حتی الامکان از تعصبات فردی و نژادی جدا کند و گرایش‌‌های ایدئولوژیک و سیاسی اش را تحت کنترل درآورد، چه آنکه در غیراین صورت رسیدن به نتایج علمی کار دشواری خواهد بود.
ضرورت : اجرای رعایت اخلاق پژوهشگری در علوم پزشکی بیش از سایر علوم احساس میگردد، زیرا یافته‌ها و نتایج پژوهش هم به فرد و هم به محیط فراتر از جامعه علمی مربوط می شود.
فرمت فایل: پاورپوینت
تعداد صفحات: 40
مطالب مرتبط