پاورپوینت بررسی فرایندهای دامنه ای در رسوبات لسی

این پاورپوینت به بررسی فرایندهای دامنه‌ای در رسوبات لسی پرداخته و به موضوعاتی چون منشأ لس‌ها، پراکندگی جهانی و داخلی این رسوبات، ویژگی‌های هیدرولوژیکی، و خطرات ژئوتکنیکی مرتبط با رمبندگی و زمین‌ لغزش در مناطق لسی می‌پردازد.

مقدمه:

رسوبات لسی به عنوان یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین نهشته‌های خاکی در مناطق مختلف جهان از جمله ایران شناخته می‌شوند. این رسوبات، که عمدتاً از ذرات سیلت، ماسه، و رس تشکیل شده‌اند، در مناطق وسیعی از کره زمین پراکنده‌اند و ویژگی‌های منحصر به فردی از نظر ژئوتکنیکی و هیدرولوژیکی دارند. شناخت و بررسی این رسوبات به دلیل نقش حیاتی آن‌ها در زمین‌شناسی مهندسی و تأثیراتشان بر محیط زیست و سازه‌های انسانی اهمیت زیادی دارد.

در این پاورپوینت به بررسی منشأ و توزیع رسوبات لسی در جهان و ایران پرداخته شده است. رسوبات لسی به چهار دسته اصلی شامل لس‌های یخچالی، بیابانی، کوهستانی و غیرتیپیک تقسیم می‌شوند که هر یک خصوصیات خاصی دارند. این پاورپوینت همچنین به ویژگی‌های هیدرولوژیکی رسوبات لسی پرداخته و اثرات آن‌ها بر روی پایداری شیب‌ها و سازه‌ها را بررسی می‌کند.

یکی از مهم‌ترین چالش‌های مرتبط با رسوبات لسی، پدیده رمبندگی است که می‌تواند منجر به فروپاشی ناگهانی سازه‌ها و زمین‌ لغزش‌ های گسترده شود. این پاورپوینت به بررسی عوامل مؤثر بر رمبندگی، از جمله دانسیته نسبی، درصد رطوبت و عمق لس‌ ها می‌پردازد و روش‌های آزمایشگاهی برای تعیین میزان رمبندگی این رسوبات را توضیح می‌دهد.

در ادامه انواع زمین‌ لغزش‌ها در رسوبات لسی، شامل لغزش‌ های صفحه‌ای، جریانات گلی و رسوبی، و حرکات توده‌ای پیچیده مورد بحث قرار گرفته است. این پاورپوینت با ارائه مثال‌هایی از زمین‌ لغزش‌ های بزرگ در مناطق مختلف جهان، به بررسی پیامدهای مخرب این پدیده‌ها و اهمیت مطالعات ژئوتکنیکی در پیشگیری از خسارات ناشی از آن‌ها می‌پردازد.

تعریف لس

لس‌ها نوعی رسوبات بادی هستند که عمدتاً از ذرات کوارتز تشکیل شده‌اند و به صورت نهشته‌های تراکم‌نیافته با ساختاری بدون لایه‌بندی دیده می‌شوند. این رسوبات شامل دانه‌های یکنواختی از سیلت، ماسه و ذرات رس می‌باشند که به شکل نهشته‌های گسترده در سطح زمین ظاهر می‌شوند. لس‌ها به دلیل ویژگی‌های خاص خود، از جمله بافت باز و چسبنده‌ای که دارند، معمولاً دارای دانسیته خشک طبیعی بین 1.1 تا 1.45 گرم بر سانتی‌متر مکعب هستند.

از نظر ترکیب دانه‌بندی، لس‌ها عمدتاً شامل ذرات سیلت هستند که بسته به نوع رسوب، بین 50 تا 90 درصد از حجم کل نهشته را تشکیل می‌دهند. این ذرات عمدتاً به دلیل فرایندهای بادی به این اندازه رسیده‌اند و به همین دلیل، لس‌ها به عنوان رسوبات بادی شناخته می‌شوند. با وجود تراکم‌نیافته بودن، این نهشته‌ها به صورت گسترده و پیوسته در مناطق مختلف پراکنده‌اند و اغلب به شکل پوشش‌های وسیعی روی زمین تشکیل می‌شوند.

لس‌ها به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و ترکیب خاص خود، اهمیت زیادی در علوم زمین‌شناسی و مهندسی دارند. ساختار تراکم‌نیافته و دانسیته نسبتاً کم آن‌ها، در کنار بافت یکنواخت و سیلتی، آن‌ها را به موضوعی مهم برای مطالعات مربوط به رسوبات بادی و فرآیندهای ژئومورفولوژیکی تبدیل کرده است.

منشأ لس ها

لس‌ها بر اساس منشأ سیلت موجود در آن‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود هستند. نخستین دسته، لس یخچالی است که عمدتاً در مناطق اروپا یافت می‌شود و ناشی از فعالیت‌های یخچالی است. این نوع لس‌ها در اثر حرکت یخچال‌ها و فرآیندهای فرسایش ناشی از آن‌ها تشکیل می‌شوند. دسته دوم، لس بیابانی است که در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر و مناطق خشک و بیابانی شکل می‌گیرد. این لس‌ها تحت تأثیر فرایندهای بادی در بیابان‌ها تشکیل شده و عمدتاً از ذراتی تشکیل شده‌اند که بادها از سطح زمین جابجا کرده‌اند.

دسته سوم، لس کوهستانی است که به‌ویژه در فلات لسی چین مشاهده می‌شود. این نوع لس‌ها از فرسایش کوه‌ها و انتقال مواد به مناطق پایین‌تر تشکیل شده‌اند و معمولاً در فلات‌های مرتفع یافت می‌شوند. آخرین دسته، لس‌های غیر تیپیک هستند که منشأ و ویژگی‌های خاصی دارند و به راحتی در هیچ‌یک از دسته‌های قبلی قرار نمی‌گیرند. این دسته‌بندی نشان‌دهنده تنوع شرایط جغرافیایی و فرایندهای طبیعی است که در تشکیل لس‌ها نقش داشته‌اند.

پراکندگی رسوبات لسی در دنیا

رسوبات لسی بخش‌ های وسیعی از جهان را پوشش می‌ دهند و تقریباً 9 درصد از سطح توده‌های قاره‌ای را تشکیل می‌دهند. این رسوبات در مناطق مختلفی از جمله آمریکای شمالی و جنوبی، آسیای مرکزی، اروپا و استرالیا گسترده شده‌اند. لس‌ها به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در این مناطق به صورت گسترده پراکنده شده‌اند و تاثیرات مهمی بر روی جغرافیا و محیط زیست محلی دارند.

در کشورهایی مانند آمریکا، چین، بلغارستان، ایران، و عربستان سعودی، این رسوبات لسی به‌ طور قابل‌ توجهی شناسایی شده‌اند و بخش‌های قابل توجهی از این کشورها را پوشش می‌دهند. این پراکندگی گسترده نشان‌ دهنده اهمیت ژئومورفولوژیکی و جغرافیایی لس‌ ها در سطح جهانی است و نقش مهمی در تشکیل و تغییرات زیست‌ محیطی این مناطق ایفا می‌کند.

فهرست مطالب

فرایندهای دامنه‌ای در رسوبات لسی
تعریف لس
منشأ لس‌ ها
پراکندگی رسوبات لسی در دنیا
نقشه پراکندگی رسوبات لس
مناطق لسی ایران
فرایندهای تولید سیلت
هیدرولوژی رسوبات لسی
رمبندگی در خاک لس
حرکات توده‌ای در لس‌ها
ساخت و ساز بر روی رسوبات لسی و گسیختگی دامنه
انواع زمین لغزش‌ها بر اساس ساختار توده‌ای لغزش و مکان صفحه گسیختگی
زمین لغزه‌های در تماس با سنگ بستر
زمین لغزه‌های در ارتباط با خاک‌ های پالئوسول
زمین لغزه‌های ترکیبی
زمین لغزه‌های تراسی
لغزه‌هایی که به صورت سراسری درون لس‌ها هستند
انواع زمین لغزش‌ها بر اساس هندسه و مکانیسم حرکت
جریانات و حرکات توده‌ای پیچیده
حرکات توده‌ای چرخشی بزرگ
لغزش‌های صفحه‌ای
جریانات گلی و واریزه‌ای
منابع