این پاورپوینت به بررسی بوروکراسی و توسعه در ایران با رویکرد تاریخی- تطبیقی می پردازد. با تحلیل مبانی نظری بوروکراسی، تطور آن در نظام های مختلف سیاسی و بررسی نقش بوروکراسی در مدیریت دولتی ایران از دوران باستان تا معاصر
مقدمه
بوروکراسی به عنوان یکی از مفاهیم بنیادین در علوم اجتماعی و سیاسی، نقش کلیدی در سازمان دهی و مدیریت دولت ها ایفا کرده است. این مفهوم که به طور معمول با ساختارهای اداری پیچیده، سلسله مراتب و رویه های دقیق شناخته می شود، در طول تاریخ تحول یافته و در نظام های سیاسی مختلف به شیوه های گوناگونی به کار گرفته شده است. بوروکراسی نه تنها به عنوان ابزاری برای اجرای سیاست ها و برنامه های دولت ها عمل کرده، بلکه خود به عنوان یک نهاد مستقل، تأثیر قابل توجهی بر جهت گیری و توسعه جوامع داشته است.
در ایران، بوروکراسی از دوران باستان تاکنون نقش اساسی در مدیریت دولتی و سامان دهی امور عمومی ایفا کرده است. از نخستین ساختارهای اداری در امپراطوری های هخامنشی و ساسانی گرفته تا دیوان سالاری پیچیده دوران صفویه و نهایتاً نظام اداری معاصر، بوروکراسی همواره در مرکز توجه قرار داشته است. این ساختارها، که با هدف مدیریت کارآمد و اثربخش منابع انسانی و مالی کشور شکل گرفته اند، همواره در تعامل با محیط های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قرار داشته و تحت تأثیر تحولات مختلف، تغییر و تطور یافته اند.
در دوران معاصر، بوروکراسی در ایران با چالش های جدیدی روبه رو شده است که ناشی از تلاش برای نوگرایی، توسعه اقتصادی و اجتماعی، و نیاز به تطبیق با شرایط جهانی بوده است.
بخش نخست به مبانی نظری و مدلهای مدیریت دولتی تطبیقی پرداخته است که در مورد مفاهیم بوروکراسی و تحول در نظام اداری و سیاسی بحث می کند .
بخش دوم کتاب نگاهی تاریخی را به مدیریت دولتی دارد . و در آخر بخش سوم مدیریت دولتی را در ایران معاصر مورد بررسی قرار می دهد .
مدیریت دولتی تطبیقی : مبانی نظری و الگوها
بوروکراسی مبنایی برای مقایسه
بسیاری از محققان سیاست تطبیقی، برای تحلیل نظام های سیاسی رویکرد کارکردی (وظیفه ای) غیر ساختاری را در اولویت قرار داده اند. تأکید بر رویکرد ساختاری در بررسی مدیریت دولتی تطبیقی به دلیل رجحان آن بر رویکرد کارکردی در بررسی نظام های سیاسی نیست بلکه این تصمیم بر این نظر استوار است که بوروکراسی به عنوان ساختاری سیاسی تخصصی در مقایسه با رویکرد کارکردی مبنای بهتری برای تحلیل های تطبیقی مدیریت دولتی است.
مفاهیم بوروکراسی
بوروکراسی از آن جهت که واژه ای مبهم و دردسرساز به نظر رسیده غالباً مورد انتقاد قرار گرفته است با این وجود بوروکراسی واژه ای است که نشان داده ماندنی است. در زبان عامیانه، بوروکراسی غالباً به عنوان یک «واژه نامطلوب» سیاسی به کار برده می شود.
گرایش غالب برای تعریف بوروکراسی تعریف آن بر مبنای ویژگی های مهم ساختاری سازمان است.
هال ابعاد چهارگانه بوروکراسی را به شرح زیر برشمرده است.
1- سلسله مراتب اختیار مشخص
2- تقسیم کار بر مبنای تخصص گرایی وظیفه
3- نظامی از رویه ها و دستورالعمل ها برای انجام کارها
4- نظام قانونی در برگیرنده حقوق و وظایف متصد یان مشاغل
کاملترین تعریف بر اساس این گرایش تعریف ویکتور تامسون است که ویژگیهای اصلی سازمان بوروکراتیک را وجود سلسله مراتب دقیق همراه با تقسیم کار بسیار مشخص می داند.
گرایش دوم تعریف بوروکراسی بر حسب ویژگیهای رفتاری است که بر این اساس، پاره ای از ویژگیهای رفتاری الگوی رفتار بوروکراتیک تلقی می شود. در خصوص اینکه کدام رفتار، نماد رفتار بوروکراتیک است، اختلاف نظرهای نسبتاً عمیقی وجود دارد. برای مثال فردریش بر ویژگی هایی نظیر عینیت، دقت و ثبات و مسئولیت تأکید می کند.
آیزین شتات از نوعی تعادل پویا سخن می راند که یک بوروکراسی در تعامل با محیطش ایجاد می کند.
مارکس می گوید سازمان بوروکراتیک، درون خود ویژگی هایی را پرورش می دهد که آن را از هدف اصلی اش دور می سازد. برخی از نقاط قوت آن پیوسته بوسیله نقاط ضعفی که از خواص ماهوی بوروکراسی نشأت می گیرد، مخدوش می شود.
فهرست مطالب
- بخش اول: مدیریت دولتی تطبیقی – مبانی نظری و الگوها
- مدیریت دولتی تطبیقی: مبانی نظری و الگوها
- بوروکراسی مبنایی برای مقایسه
- مفاهیم بوروکراسی
- عمومیت بوروکراسی دولتی
- بوم شناسی مدیریت
- مفاهیم تحول در نظام های سیاسی
- نوگرایی
- توسعه
- توسعه سیاسی
- تئوری های وابستگی
- تغییر
- تغییر در کشورهای توسعه یافته
- تغییر در کشورهای در حال توسعه
- مدیریت در کشورهای در حال توسعه
- سیاست توسعه
- انواع رژیم های سیاسی
- الگوی اداری مشترک در کشورهای در حال توسعه
- بخش دوم: مدیریت دولتی در ایران – نگاهی تاریخی
- مدیریت دولتی در ایران
- مدیریت دولتی شوش دولت فدرال ایلام
- اداره امور امپراطوری مادها
- امپراطوری جهانی هخامنشی
- سازمان و نظام اداری امپراطوری هخامنشی
- خط مشی اداری نسبت به اقوام
- بوروکراسی پارس ها (هخامنشیان)
- محیط بوروکراسی
- ساختار و فرآیند بوروکراسی
- حرفه ای کردن بوروکراسی
- بوروکراسی و مدیریت دولتی
- وزارت در عصر سلجوقیان
- ساختار اجتماعی و اقتصادی دولت صفوی
- بخش سوم: مدیریت دولتی در ایران معاصر
- انقلاب سفید: پیش درآمدی بر سیاست های دیوانسالارانه
- بوروکراسی و نهادهای سیاسی در جمهوری اسلامی ایران
- محیط سیاسی بوروکراسی
- ساختار بوروکراسی
- خدمات کشوری
- نظارت بر بوروکراسی
- پاره ای از چالش هایی که مدیریت دولتی ایران با آن روبروست
فرمت فایل: پاورپوینت
تعداد صفحات: 61
مطالب مرتبط