پاورپوینت حاضر در چارچوب درس جامعه شناسی آموزش و پرورش به تطبیق نظام های آموزشی ایران و ژاپن پرداخته است. این تطبیق شامل بررسی ساختار آموزشی، شیوه های تدریس و دستاوردهای هر دو کشور با تأکید بر ارزش های تربیتی و فرهنگی است.
مقدمه
در دهه های اخیر دستاوردها و پیشرفت های شگرف ژاپن موجب حیرت و حسرت جهانیان شده است. به طوری که بسیاری از پژوهشگران راز موفقیت و توفیق ژاپنی ها را در فرهنگ آموزش و پرورش آن جستجو می کنند. پژوهش های انجام شده در خصوص فرهنگ آموزش و فرهنگ مدارس ژاپنی ها، اعجاب جهانیان را برانگیخته است. به طوری که در چندین آزمون بین المللی TIMSS (تیمز)، آموزش و پرورش ژاپن جزو کشورهای برتر جهان بوده است. همچنین مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش نشان می دهد که آموزش و پرورش عمومی به ویژه دوره ی ابتدایی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است.
آیا می دانید در مدارس ژاپن به دانش آموزان نمره داده نمی شود و ارزیابی به صورت گروهی انجام می شود و گروه باید تلاش کند که همه در سطح خوبی قرار بگیرند؟
ساختار آموزشی
سیستم اساسی آموزش بر پایه ی ترکیبی از نظام های آموزشی انگلستان، فرانسه و آمریکا قالب ریزی شده و شاید مدل آموزش آمریکا بیشترین تأثیر را داشته است. نظام آموزشی ژاپن به طور کلی از مقاطع آموزشی مختلف به شرح ذیل متشکل می گردد:
- مراکز پیش دبستانی – یک تا سه سال
- مدارس ابتدایی (شوگاکو) – شش سال
- مدارس مقدماتی متوسطه (چوگاکو) – سه سال
- مدارس تکمیلی متوسطه (کوکو؛ کوتای‌گاکو) – سه سال
- مراکز دانشگاهی – معمولاً 4 سال
آموزش وپرورش ژاپن
کشور کوچک ژاپن در کناره ی اقیانوس آرام طی چند دهه ی اخیر توانسته است خود را به عنوان یکی از امپراتوران تکنولوژی، صنعت و اقتصاد به جهان معرفی نماید. مسلماً منابع نفت و گاز باعث توسعه ی این کشور آتشفشانی و زلزله خیز نشده است بلکه توجه به نیروی انسانی و مدیریت آن، راز توسعه ی ژاپن بوده است.
در مطالعات «تیمز» که درباره ی پیشرفت تحصیلی بیش از ۴۰ کشور جهان و در درس های ریاضی و علوم تجربی انجام گرفته است، ژاپن در این ۲ درس و در تمام مقاطع سنی بین ۳ کشور اول بوده و ایران به همراهی کلمبیا و آفریقای جنوبی در انتهای جدول قرار دارد. همچنین «پروفسور ازرا ووگل» استاد دانشگاه هاروارد در تحقیقات خود به این نتیجه دست یافت که دانش آموزان ژاپنی که دوره ی ابتدایی را در کشور آمریکا گذرانده اند، هنگام بازگشت به کشور خود از همسالان خود در درس های ریاضی و علوم عقب ترند.
نگاهی به ژاپن
کشور آتشفشانی و زلزله خیز ژاپن از ۴ جزیره ی بزرگ و ۳۹۰۰ جزیره ی کوچک تشکیل شده است. مساحت ژاپن ۳۷۸ هزار کیلومتر مربع – کمتر از یک چهارم ایران – و جمعیت آن ۱۲۵ میلیون نفر – یعنی ۲ برابر ایران – است. بیش از ۶۷ درصد این کشور را کوه و جنگل و ۱۵ درصد آن را زمین های کشاورزی فرا گرفته است. این کشور فاقد هرگونه منابع طبیعی مثل نفت و گاز است ولی درآمد سرانه ی مردم آن ۳۸ هزار دلار – ۱۵ برابر ایران – است که این نشانگر آن است که سطح رفاه در این کشور آسیایی از آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی بالاتر است.
عمر متوسط مردان ژاپنی ۷۸ و عمر متوسط زنان این کشور ۸۵ سال است – ۱۵ سال بیشتر از ایران. دین و آیین مردم ژاپن شینتو و بودایی است و پیروان این آیین ها حدود دو برابر جمعیت ژاپن هستند. زیرا که بیشتر مردم این کشور به هر دو آیین معتقدند. شینتو مجموعه ای از باورهای دیرینه ی ژاپنی هاست که بر اساس آن کلیه ی مظاهر طبیعت مانند کوه و ستاره و دریا خدایگان جداگانه ای دارند و باید پرستش شوند.
طبق آیین شینتو روح انسان بعد از مرگ جاودانه باقی می ماند اما جهان دیگری وجود ندارد. بنابراین پاداش و کیفری هم برای اعمال آدمی نیست. آیین بودایی در اواخر قرن ششم پیش از میلاد – ۲۶۰۰ سال قبل – توسط بودا و در کشور هند پایه گذاری و از طریق چین و کره به ژاپن راه یافت. طبق آیین بودایی روح افراد پس از مرگ به بدن فرد دیگری منتقل می شود و در آنجا برحسب راحتی و سختی زندگی او، به پاداش یا عقاب می رسد. مهم ترین ویژگی مردم ژاپن سخت کوشی، قناعت، نظم و روحیه ی همکاری و مشارکت آنهاست.
تاریخ مدارس ژاپن
تاریخ آموزش و پرورش ژاپن را می شود به دو دوره ی قبل و بعد از «انقلاب میجی» تقسیم کرد. این انقلاب ۲۰ سال بعد از اصلاحات امیرکبیر در سال ۱۸۶۸ میلادی آغاز و ادامه پیدا کرد. تا قبل از این انقلاب ۲ نوع مدرسه در ژاپن بود: «مدارس هانکو» ویژه ی سامورایی ها و «مدارس تراکویا» مخصوص آدم های عادی. در سال ۱۸۷۱ یعنی ۳ سال بعد از انقلاب میجی، آموزش و پرورش ژاپن تأسیس شد.
در سال ۱۸۷۲ تقریباً ۲۸ درصد از افراد لازم التعلیم به مدرسه ی ابتدایی می رفتند و یکصد هزار نفر در دبیرستان ثبت نام کردند. در سال ۱۹۲۰ این میزان به یک میلیون و دویست هزار نفر افزایش پیدا کرد. در سال ۱۹۴۸ آموزش نابینایان اجباری شد. در سال ۱۹۸۶ بیش از ۹۰ درصد کودکان ژاپنی به پیش دبستانی رفتند و ۹۴ درصد دانش آموزان به مرحله ی دوم دبیرستان راه یافتند.
فرمت فایل: پاورپوینت
تعداد صفحات: 46
مطالب مرتبط