پاورپوینت آشنایی با مفهوم سوگیری تاییدی

این پاورپوینت به مفهوم سوگیری تأییدی، تأثیر آن بر تفکر و تصمیم‌ گیری، و انواع مختلف آن مانند توجه جانب‌ دارانه، تفسیر مغرضانه و حافظه جانب‌ دارانه می‌ پردازد و نقش این سوگیری را در تحریف اطلاعات و قضاوت‌ ها بررسی می‌ کند.

تعریف سوگیری تأییدی

سوگیری تأییدی (Confirmation bias) یک سوگیری شناختی (Cognitive bias) است که اطلاعاتی را که با باورها یا سوگیری‌های قبلی شما سازگار است، تأیید می‌کند. به عنوان مثال، تصور کنید شخصی معتقد است افراد چپ‌دست خلاق‌تر از افراد راست‌دست هستند. هرگاه این شخص با فردی چپ‌دست و خلاق روبه‌رو می‌شود، به این «شواهد» که تأییدکنندهٔ اعتقاد قبلی اوست، اهمیت بیشتری می‌دهد. این فرد حتی ممکن است به دنبال شواهدی باشد که این باور را بیشتر تأیید کند و در عین حال نمونه‌هایی را که از این اعتقاد پشتیبانی نمی‌کنند، نادیده بگیرد.

تاریخچه سوگیری تایید

سوگیری‌های تأییدی نه تنها در نحوهٔ جمع‌آوری اطلاعات تأثیر می‌گذارد، بلکه روی نحوهٔ تفسیر و به یاد آوردن اطلاعات نیز اثرگذار است. به عنوان مثال، افرادی که از یک موضوع خاص حمایت می‌کنند یا مخالف آن هستند، نه تنها به دنبال اطلاعاتی برای پشتیبانی از این اعتقاد خود هستند، بلکه خبرها را نیز به گونه‌ای تفسیر می‌کنند که نگرش‌های موجود آنها را حفظ کند. آنها همچنین جزئیات را به شکلی به یاد می‌آورند که این نگرش‌ها را تقویت کند.

سوگیری تأییدی از دوران باستان توسط فیلسوفان و نویسندگان مورد توجه قرار گرفته است. در دههٔ ۶۰ میلادی، پیتر واسون، روان‌شناس شناختی آزمایش‌های متعددی را انجام داد که به عنوان «تکلیف کشف قانون» واسون شناخته می‌شوند. او نشان داد که مردم تمایل دارند به دنبال اطلاعاتی باشند که باورهای موجود آنها را تأیید کند.

انواع سوگیری تاییدی

توجه جانب‌ دارانه

در این نوع سوگیری، فرد به طور خودآگاه یا ناخودآگاه به دنبال اطلاعاتی می‌گردد که با نظرات و دیدگاه‌های خودش همخوان باشند و از اطلاعات مغایر با آن‌ها صرف‌نظر می‌کند. برای مثال، فرض کنید شخص A باور دارد که رژیم گیاهخواری برای سلامت بدن بهتر است. این شخص ممکن است فقط مقالات و منابعی را مطالعه کند که فواید رژیم گیاهخواری را بیان کنند و از مقالات و منابعی که عوارض آن را نشان دهند، دوری کند.

تفسیر مغرضانه

در این نوع سوگیری، فرد به طور خودآگاه یا ناخودآگاه اطلاعات را به گونه‌ای تفسیر می‌کند که با باورهای خودش همسو باشند و از تفسیر‌های دیگر چشم‌پوشی می‌کند. برای مثال، فرض کنید شخص B باور دارد که همسرش به او خیانت می‌کند. این شخص ممکن است هر رفتار یا حرف همسرش را به عنوان شواهد خیانت تلقی کند و از تفسیر‌های دلسوزانه یا منطقی آن‌ها عبور کند.

حافظه جانب‌ دارانه

در این نوع سوگیری، فرد به طور خودآگاه یا ناخودآگاه اطلاعات را به گونه‌ای در حافظه خود ذخیره و بازخوانی می‌کند که با نظرات و دیدگاه‌های خودش همخوان باشند و اطلاعات مغایر با آن‌ها را فراموش می‌کند یا به سختی آنها را به یاد می‌آورد. برای مثال، فرض کنید شخص C باور دارد که پزشکان بسیار حرفه‌ای و قابل احترام هستند. این شخص ممکن است فقط خاطرات و تجارب خوب خود را با پزشکان به یاد بیاورد و خاطرات و تجارب بد خود با پزشکان را فراموش کند یا نسبت به آنها کم‌توجه باشد.

نشانه‌ های سوگیری تأییدی

فقط به دنبال اطلاعاتی هستید که باورهای شما را تأیید می‌کند و اطلاعاتی را که از آنها پشتیبانی نمی‌کند نادیده می‌گیرید یا بی‌اعتبار جلوه می‌دهید.
به جای در نظر گرفتن همهٔ شواهد موجود، به دنبال شواهدی هستید که آنچه را از قبل درست می‌دانید، تأیید کند.
هنگام ارزیابی اطلاعات، روی کلیشه‌ها یا سوگیری‌های شخصی تکیه می‌کنید.
اطلاعاتی را که از دیدگاه‌های شما پشتیبانی می‌کند، به خاطر می‌سپرید، درحالی‌که اطلاعاتی را که پشتیبان دیدگاه شما نیست فراموش کرده‌اید یا بی‌اهمیت می‌دانید.
واکنش عاطفی قوی مثبت یا منفی به اطلاعاتی دارید که باورهای شما را تأیید می‌کند، درحالی‌که در برابر اطلاعاتی که تأییدکننده نیستند، نسبتاً بی‌تفاوت باقی می‌مانید.

فهرست مطالب:

تعریف سوگیری تأییدی
تاریخچه سوگیری تایید
انواع سوگیری تاییدی
نشانه‌های سوگیری تأییدی
تاثیر سوگیری تاییدی بر زندگی
و…